تبیین مؤلفه‌های" دلبستگی به مکان" در مقیاس محله و شهر و تحلیل تعمیم پذیری آن؛ نمونه موردی: محله تاریخی سرخاب تبریز

Authors

  • لیلا رحیمی دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران
  • مجتبی رفیعیان دانشیار گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
  • محمد باقری استادیار گروه معماری، دانشکده مهندسی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
Abstract:

مقاله حاضر در برخورد با مسأله تضعیف پیوند انسان- مکان، در تلاش است تا ضمن بررسی نظریات و چارچوب سه گانه مدل «دلبستگی به مکان» (فرد، فرآیند، مکان)، به دو سؤال اصلی زیر پاسخگو باشد: 1- نحوه سنجش مدل دلبستگی به مکان چگونه هست؟ 2- برای ارتقاء دلبستگی ساکنین به محله‌های مرکزی، کدام بعد دلبستگی بیشتر تأثیرگذار است؟ هدف تحقیق، ارائه مدل دلبستگی به مکان، نحوه سنجش ابعاد آن و تأکید بر ارتقاء میزان دلبستگی ساکنین به محله‌های مرکزی بیشتر از مقیاس شهر می‌باشد. مدل دلبستگی به مکان، در سه شکل (افراد، ابعاد و مناطق) متفاوت و تعمیم‌ناپذیر و در آیتم‌های موجود در ابعاد آن (سه بعد شناختی، عاطفی و رفتاری)، تعمیم‌پذیر می‌باشد. تحقیق به روش پیمایشی و تطبیقی در دو مقیاس محله و شهر، به شیوه پرسشنامه در میان ساکنین محله مرکزی تاریخی (سرخاب) شهر تبریز انجام گرفت. یافته‌های آزمون نشان داد که میزان شناخت، عاطفه و در کل دلبستگی در مقیاس شهر بیشتر از محله می‌باشد. یافته‌های این تحقیق تأکید بیشتری بر مقیاس محله نسبت به مقیاس شهر با هدف ارتقاء دلبستگی ساکنین به محله مرکزی دارد. بررسی‌ها در میان ابعاد مدل دلبستگی به مکان آشکار کرد که برای هر دو مقیاس محله و شهر، میزان بعد شناختی بیش از میزان بعد عاطفی می‌باشد. برای ارتقاء دلبستگی به محله، شناخت محله بیشتر تأثیرگذار است. در این میان عوامل فردی نیز همچون گروه‌های سنی، جنسیت، وضعیت تأهل و میزان تحصیلات ارتباط سازگاری را با میزان دلبستگی به محله و شهر ارائه می‌دهند. نتایج این یافته‌ها علی‌رغم نظریات رایج بیشتر مطالعات، با هدف ارتقاء میزان دلبستگی به محله‌های مرکزی و پایداری آن، توجه بیشتر متخصصین و برنامه‌ریزان شهری به بعد کالبدی محله و تقویت تصویر ذهنی ساکنین از محله می‌طلبد.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی میزان دلبستگی به مکان نسبت به سه مقیاس خانه، محله و شهر (نمونه موردی شهر شیراز)

تحقیقات متعددی درباره­ی حس دلبستگی به یک یا چند مکان در سراسر دنیا ارائه شده است که هر کدام به نتایج متفاوتی نیز دست یافته­اند. این پژوهش سعی بر آن دارد که با نگاهی نو به این مسئله، ارتباط میان شدت دلبستگی به مکان و مقیاس مکان را مورد سنجش قرار دهد. بر همین اساس، عوامل تاثیرگذار بر دلبستگی به مکان را در سه بُعد "کالبدی"، "اجتماعی-جمعیتی" و "احساسی-تجربی" مورد بررسی قرار داده است. عوامل کالبدی به...

full text

مقیاس مکان و دلبستگی: ارزیابی تأثیر مقیاس مکانی بر مدل دلبستگی ساکنین (نمونه موردی محله سرخاب و شهرک رشدیه شهر تبریز)

با توجه به مسئله افزایش نقل و انتقال در مکان های سکونتی و تضعیف ارتباط ساکنین با این مکان ها، تحقیق حاضر با هدف ارتقاء دلبستگی ساکنین به سه مقیاس مکانی (خانه، محله و شهر) و تقویت تصویر ذهنی آنها از محله و شهر، در تلاش است در فرایند تحقیق، به یافتن ارتباط میزان دلبستگی ساکنین با سه مقیاس مکانی و نیز ارتباط بین عوامل فردی و دلبستگی، و دریافت تصویر ذهنی ساکنین از محله و شهر بر اساس تحلیل ترسیمات ن...

15 صفحه اول

ارزیابی تاثیر مقیاس مکان بر شدت دلبستگی به سه مقیاس خانه، محله و شهر بر پایه دو متغیر سن و جنسیت (نمونه موردی: شهرهای تهران و ساری)

دلبستگی به مکان، رابطه عاطفی مثبت میان فرد و مکان است که در شرایط مختلف نسبت به مکان­های مختلف شکل می­گیرد. افراد ممکن است نسبت به خانه­، محله و یا شهری که در آن ساکن هستند، سطوح مختلفی از دلبستگی را داشته باشند. عواملی چون ویژگی­های ساختاری محیط، جو اجتماعی حاکم بر آن و احساسات و خاطرات یک فرد در آن محیط، از جمله عواملی هستند که بر شدت و یا ضعف این احساس تأثیرگذار می­باشند. در همین ارتباط، پژو...

full text

بررسی رابطه حس دلبستگی به مکان و پیاده روی به منظور بهبود سطح سلامت در محله، نمونه موردی: محله مطهری شهر مشهد

پیاده روی به‌عنوان مهم‌ترین بخش فعالیت بدنی در بهبود سطح سلامت تأثیرگذار است. برنامه‌ریزی و طراحی درست و هدفمند می‌تواند به این مهم کمک نماید. این نوع برنامه‌ریزی و طراحی عمدتاً در سطح محله مطرح می‌شوند. حس دلبستگی فرد به مکان زندگی به‌عنوان موضوعی مهم و مورد پذیرش اکثر متخصصین می‌تواند بر پیاده‌روی ساکنین در سطح محله تأثیرگذار باشد. بررسی این رابطه و تحلیل آن هدف این مقاله می‌باشد. در این نوشتا...

full text

تحلیل و بررسی شاخص های موثر در هویت محله (نمونه موردی: محله مسگرهای شهر زنجان)

برای اینکه «هویت» مجموعه‌ای از صفات و مشخصاتی است که باعث تشخیص یک فرد یا اجتماع از افراد و ‏جوامع دیگر می‌شود؛ به تبع همین امر محله و شهر نیز شخصیت یافته و مستقل می‌گردند. در ابتدا تعاریف نظریات و ‏تعاریف مختلف هویت و هویت شهری از دیدگاه‌ها و نظریات مختلف بیان شده است و سپس عوامل هویت شهری ‏جهت تحلیل نمونه موردی آمده است. در این مقاله به بررسی و ارزیابی شاخص های موثر در هویت شهری محله ‏مسگرها ...

full text

ارزیابی تأثیر مقیاس مکانی بر دلبستگی ساکنین به مکان در محلات مرکزی (شهر تبریز)

با توجه به مسئله تضعیف ارتباط ساکنین با مکان‌های سکونتی، مقاله حاضر در تلاش است به اهداف تحقیق یعنی یافتن ارتباط میزان دلبستگی ساکنین و ابعاد آن با سه مقیاس مکانی (خانه، محله و شهر)، شناخت تصویر ذهنی ساکنین و یافتن ارتباط آن با دلبستگی مکانی بپردازد. بنابراین تحقیق حاضر با فرض دلبستگی کمتر ساکنین به محله تاریخی به دو روش کیفی و کمّی شامل ترسیم نقشه شناختی و توزیع پرسش‌نامه در میان ساکنین محله تا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 17

pages  225- 236

publication date 2017-03-15

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023